04/05/2012
Vừa qua, Cục Quản lý
đấu thầu – Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tiến hành tổng kết tình hình triển khai
và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm đấu thầu qua mạng từ
2009 đến 2011 và báo cáo Thủ tướng chính phủ. Trên cơ sở văn bản số 6059/VPCP-KTN
ngày 03/9/2009, theo đó Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải cho phép
thí điểm đấu thầu qua mạng tại ba đơn vị, đó là UBND Thành phố Hà
Nội, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt
Nam, trong thời gian qua đơn vị chủ trì triển khai thí điểm đấu thầu qua
mạng là Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tích cực phối hợp với các đơn vị
thí điểm triển khai thử nghiệm đấu thầu qua mạng và đã đạt được
những kết quả nhất định.
Thực hiện nhiệm vụ
được quy định tại Điều 30 của Luật Đấu thầu, Nghị định 85/CP và các Quyết Định
của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch tổng thể phát triển Thương mại điện tử các
giai đoạn 2006 – 2010 và 2011-2015, Chương trình Quốc Gia về ứng dụng CNTT giai
đoạn 2011-2015, chủ trương cho phép triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng tại ba
đơn vị thí điểm của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải
tại văn bản số 6059/VPCP-KTN ngày 03/9/2009, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã
khẩn trương tiến hành xây dựng hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.
Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng, cần thiết trên,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu, khảo sát kỹ và xác định mô hình phát
triển là đi từ mô hình thí điểm đến mô
hình tổng thể, trong đó thực hiện thí điểm theo từng giai đoạn, lựa chọn một
số đơn vị, hàng hoá để thí điểm. Trên cơ sở kết quả mô hình thử nghiệm sẽ từng
bước phát triển cho các giai đoạn sau, kết thúc giai đoạn thử nghiệm phải có
đánh giá toàn diện làm cơ sở cho bước triển khai nhân rộng tiếp theo
Cụ thể, việc triển khai được tiến hành theo 2 giai đoạn:
Giai đoạn 1:
2009-2011 – Xây dựng hệ thống đấu thầu điện tử (e-bidding) và triển thí điểm tại
một số đơn vị được chọn. Tại giai đoạn này,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác định triển khai theo hướng đi tắt đón đầu
bằng cách đưa công nghệ đã được triển khai thành công tại các nước có hệ thống
đấu thầu qua mạng phát triển vào thử nghiệm, làm cho nó phù hợp với điều kiện
Việt Nam, tiếp thu chuyển giao công nghệ và từ đó phát triển, hoàn thiện thêm.
Giai đoạn 2:
2010-2015 – Mở rộng Hệ thống đã xây dựng, hoàn thiện và bổ sung các chức năng Hệ
thống đã phát triển, bao gồm: mua sắm điện tử (e-shopping), hợp đồng điện tử
(e-contracting), thanh toán điện tử (e-payment) và từng bước áp dụng đối với với
các đơn vị có chức năng mua sắm (chủ đầu tư, bên mời thầu) sử dụng nguồn vốn
trong cả nước.
Mục tiêu và nhiệm vụ
chủ yếu đặt ra cho Giai đoạn 1 (Thí điểm)
- Trung tâm dữ liệu
(
- Hệ
thống chứng thực số (Certificate Authority) dành cho người dùng tham gia Hệ
thống;
- Cổng
thông tin điện tử (Portal) và quản lý người dùng–cung cấp các thông tin đấu thầu
theo Luật đấu thầu.
-
Trình TTCP cho phép thực hiện thí điểm
- Xây dựng văn bản
hướng dẫn thí điểm đấu thầu qua mạng
- Xây dựng hướng dẫn
đăng tải thông tin qua mạng
- Quy chế sử dụng
chữ ký số cho hoạt động đấu thầu qua mạng
- Quy định về quy
trình, thủ tục, nguyên tắc sử dụng chữ ký số cho hoạt động đấu thầu qua mạng
- Nâng
cao nhận thức của các nhà quản lý, chủ đầu tư/bên mời thầu, nhà thầu và toàn xã
hội về lợi ích của đấu thầu qua mạng – xu thế tất yếu góp phần nâng cao hiệu quả
của công tác đấu thầu.
- Đào tạo đội ngũ
cán bộ trực tiếp tham gia các hoạt động đấu thầu qua mạng trong giai đoạn thí
điểm.
- Tổ chức bộ máy vận
hành
- Đề xuất lựa chọn 3
đơn vị thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng có số lượng và phạm vi mua sắm đa
dạng, có nhiều kinh nghiệm và năng lực trong các hoạt động đấu thầu ở Việt Nam,
đối tượng mua sắm đa dạng, phong phú ((EVN, VNPT, TP. Hà Nội) và khuyến khích
những đơn vị khác có nhu cầu.
Trên
cơ sở đó sau 3 năm thực hiện, sẽ tiến hành tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm để
từng bước chuyển từ giai đoạn thí điểm sang chính thức áp dụng rộng rãi trong cả
nước.
Thực hiện ý kiến chỉ
đạo Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 3929/VPCP-QHQT ngày 13/7/2007 về sử dụng
vốn ODA của Chính phủ Hàn Quốc và Hiệp định được ký giữa Bộ Kế hoạch và Đầu
tư và Cơ quan Hợp tác quốc tế HQ (KOICA), Bộ Kế hoạch và Đầu tư
đã phối hợp với KOICA, công ty SamsungSDS triển khai xây dựng Hệ thống
đấu thầu qua mạng và đưa vào thực hiện thí điểm tại địa chỉ
http://muasamcong.mpi.gov.vn từ đầu
tháng 9/2009 bao gồm: Cổng
thông tin điện tử, Trung tâm dữ liệu (Server Room), Hệ thống chứng thực chữ ký
số người dùng, Phần mềm đấu thầu qua mạng và hệ thống quản lý người dùng.
Hệ thống đấu thầu
qua mạng thử nghiệm tại địa chỉ trên đáp ứng hoàn toàn yêu cầu đăng tải thông
tin đấu thầu qua mạng quy định tại Điều 5 của Luật Đấu thầu và áp dụng toàn bộ
quy trình đấu thầu qua mạng đối với các gói thầu có hình thức lựa chọn nhà thầu
là chào hàng cạnh tranh, đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế, và chỉ định thầu.
Hệ thống được thiết
kế hoàn toàn phù hợp với chủ trương phân cấp về đầu tư hiện nay, Bộ Kế hoạch
và Đầu tư giữ vai trò quản lý hệ thống và quản lý tập trung thông tin, kiểm
soát về mặt thủ tục pháp lý và không can thiệp vào hoạt động đấu thầu trong nội
bộ của các cơ quan nhà nước, các tổ chức cá nhân tham gia vào hệ thống này.
Hệ thống được xây
dựng với vai trò là một cửa duy nhất cho toàn bộ hoạt động mua sắm công. Các đối
tượng tham gia chỉ cần đăng ký một lần vào Hệ thống là có thể tham gia giao dịch
với tất cả các gói thầu trên Hệ thống.
Ngoài các thông tin về cơ hội đấu thầu và quá trình tổ chức đấu thầu, bất kỳ ai
cũng có thể tìm kiếm các thông tin liên quan đến đấu thầu trên hệ thống đấu thầu
qua mạng tại địa chỉ
http://muasamcong.mpi.gov.vn bao gồm toàn bộ các văn bản pháp quy liên quan
đến đấu thầu, các cơ sở đào tạo về đấu thầu, danh sách các giảng viên về đấu
thầu, danh sách nhà thầu vi phạm pháp luật đấu thầu, danh sách nhà thầu nước
ngoài trúng thầu tại Việt Nam, v.v.v.
Thực hiện nhiệm vụ được giao của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 6059/VPVP-KTN
ngày 03/9/2009 chấp thuận về chủ trương triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng và
giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với ba đơn quan thí điểm, Bộ Kế
hoạch và Đầu tư
đã nghiên cứu và xây dựng khung pháp lý cho thí điểm đấu thầu qua
mạng, đồng thời hướng dẫn chi tiết cho Chủ đầu tư, Bên mời thầu và
Nhà thầu cũng như đơn vị vận hành Hệ thống, cụ thể:
+ Xây dựng khung pháp lý cho đấu thầu qua mạng tại Việt Nam: Trên cơ sở
nghiên cứu pháp luật đấu thầu qua mạng của các nước, đặc biệt là
của Hàn Quốc, căn cứ vào quy trình hoạt động trên hệ thống đấu thầu
qua mạng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã dự thảo Thông tư hướng dẫn thí
điểm đấu thầu qua mạng và gửi các Bộ, Ngành, Địa phương, các Tập
Đoàn, Tổng Công ty 91 đồng thời được đăng tải trên cổng thông tin điện
tử của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (http://www.mpi.gov.vn)
để lấy ý kiến rộng rãi trong cả nước.
Tiếp thu ý kiến của các cơ quan và đơn vị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã
hoàn chỉnh và ban hành Thông tư số 17/2010/TT-BKH ngày 22/7/2010. Nội
dung Thông tư từng bước hướng dẫn triển khai Điều 30 Luật Đấu thầu, và
các nội dung liên quan đến việc công khai, minh bạch thông tin đấu thầu
và các quy định cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi và giảm thiểu
rủi ro tối đa cho Nhà thầu, Chủ đầu tư khi tham gia đấu thầu qua mạng.
Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/9/2010
tạo điều kiện thuận lợi và cơ sở pháp lý cho công tác thí điểm
đấu thầu qua mạng.
+
Xây dựng văn bản hướng dẫn thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng:
Bộ Kế hoạch
và Đầu tư đã ban hành văn bản số 8606/BKHĐT-QLĐT ngày 1/12/2010 hướng dẫn đăng
tải thông tin trên Hệ thống đấu thầu qua mạng và Báo Đấu thầu tạo sự thống nhất
nhất trong việc đăng tải các nội dung thông tin trên Hệ thống tại
http://muasamcong.mpi.gov.vn và Báo
Đấu thầu theo quy định tại Điều 5 của Luật Đấu thầu, các quy định liên quan về
thông tin và đăng tải thông tin đấu thầu.
Như vậy, đến tháng
12/2010, khung pháp lý cho hoạt động thí điểm đấu thầu qua mạng
đã được xây dựng, đáp ứng các yêu cầu mục tiêu và nhiệm vụ đề ra làm cơ
sở cho các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện thí điểm đấu thầu tập trung “trên
cùng 1 sàn giao dịch” tại địa chỉ đã nêu của Hệ thống.
Bộ Kế hoạch và Đầu
tư đã tổ chức
bộ máy vận hành Hệ thống
đấu thầu qua
mạng (thuộc Cục Quản lý đấu thầu) nhằm hỗ trợ công tác triển khai thực hiện, hỗ
trợ kỹ thuật, hướng dẫn các đơn vị thí điểm gồm các chức năng sau:
- Vận hành Hệ thống (phần cứng và phần mềm): Quản lý và đảm bảo
hoạt động của Hệ thống bao gồm quản trị hệ thống máy chủ và phần
mềm, tiến hành kiểm tra hệ thống thường xuyên, sao lưu dữ liệu và
khắc phục sự cố khi xảy ra, hoàn thiện các vấn đề phát sinh từ thực tế để
đảm bảo thí điểm đấu thầu qua mạng ngày càng đáp ứng các mục tiêu và yêu cầu của
Luật Đấu thầu;
- Hỗ trợ người dùng (Call-center)
thông qua điện thoại, thư điện tử, công cụ điều khiển trực tiếp vào
máy tính của người dùng (TeamViewer)
để giải đáp thắc mắc, hướng dẫn đăng ký người dùng cho Bên
mời thầu,
Nhà
thầu
khi đăng ký tham gia Hệ thống,
đăng
nhập, đăng tải thông tin đấu thầu, thực hiện đấu thầu qua mạng;
- Tiếp nhận và phê duyệt đăng ký người dùng Bên mời thầu và Nhà
thầu;
- Cập nhật
thông tin đấu thầu
và liên kết với Báo đấu thầu;
- Quản lý và cập nhật
cơ sở dữ liệu đấu thầu bao gồm:
Danh sách tổ chức, cá nhân vi phạm; Danh sách nhà thầu nước ngoài
trúng thầu ở Việt Nam, Danh sách cơ sở đào tạo,
và Danh sách giảng viên đấu thầu.
Trong 3 năm qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thường xuyên hợp tác với các chuyên
gia Công nghệ thông tin của Hàn Quốc, các đơn vị EVN.IT, VNPT, và các công ty
CNTT trong nước gồm MeKong Media, Viettel, FPT để nghiên cứu, từng bước bổ sung
hoàn thiện nhiều nội dung liên quan đến các chức năng thông tin về đấu thầu,
giao dịch trên Hệ thống, và khả năng kết nối với các hệ thống khác.
Kết thúc giai đoạn thí điểm, công tác triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng cơ
bản đã hoàn thành theo yêu cầu đặt ra về mặt tiến độ, số lượng gói thầu tổ chức
thí điểm nhờ
sự chỉ đạo kịp thời, sát sao của Chính phủ, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư,
lãnh đạo các cơ quan thí điểm,
sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của các bên tham gia (Cục Quản
lý đấu thầu,
các nhà thầu Samsung SDS, EVN.IT, các cơ quan, đơn vị tham gia thí điểm), và
sự
hướng ứng tích cực của các Bộ ngành và địa phương, sự hỗ trợ của các nhà tài trợ
quốc tế, đặc biệt là
Cơ quan hợp tác quốc tế
KOICA của Chính phủ Hàn
Quốc,
mục tiêu và nhiệm vụ đề ra trong giai đoạn thí điểm.
- Về mặt pháp lý: Việc ban hành Thông tư 17/2010/TT-BKH
ngày
22/7/2010 và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm là bài học kinh nghiệm
quan trọng cho việc thực hiện đấu thầu qua mạng trong thời gian tới
và
là tiền đề cho việc hoàn thiện
một
số nội dung theo quy định của Luật đấu thầu (Trang thông tin điện tử về đấu thầu,
hình thành các cơ sở dữ liệu về đấu thầu: Luật, Nghị định và các văn bản quy
phạm về đấu thầu; các danh sách về nhà thầu vi phạm, về các nhà thầu nước ngoài
trúng thầu tại Việt nam, về cơ sở đào tạo đấu thầu và giảng viên…), đóng góp cho
việc soạn thảo quy định về đấu thầu qua mạng,
một
bộ phận không thể tách rời của Luật
Đầu tư công, Mua
sắm công trong năm 2012 theo yêu cầu của
Quốc hội.
- Về
hạ tầng kỹ thuật, quản lý và vận hành:
Trong giai đoạn thí điểm với quy mô áp dụng tại ba cơ quan là Uỷ ban
nhân dân Thành Phố Hà Nội, Tập đoàn Bưu Chính Viễn thông Việt Nam và
Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các đơn vị khác có nhu cầu tham gia,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng được bộ máy vận hành cơ bản để
đáp ứng nhu cầu thí điểm. Hiện tại, Bộ máy vận hành là hiệu quả
và đáp ứng được nhu cầu ở phạm vị hiện tại. Tuy nhiên, khi áp dụng
đấu thầu qua mạng ra phạm vi rộng hơn, một bộ máy vận hành chuyên
biệt cả về thiết bị và pháp lý cần thiết phải được xây dựng.
Hệ thống đấu thầu điện tử thử nghiệm đáp ứng hoàn toàn yêu cầu đăng tải thông
tin đấu thầu trên mạng quy định tại Điều 5 của Luật Đấu thầu và cho phép Bên mời
thầu và Nhà thầu thực hiện toàn bộ quy trình đấu thầu trên Hệ thống này qua mạng
đối với các gói thầu đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh (bao
gồm từ đăng tải KHĐT, sơ tuyển, phát hành HSMT, nộp thầu, đến mở thầu, công bố
kết quả đánh giá và nhà thầu trúng thầu, kiến nghị).
Kết quả đạt được trong 3 năm qua là bài học kinh nghiệm quý báu cho việc thực
hiện trong năm 2012 và các năm tiếp theo, cũng như cho việc triển khai mở rộng
Hệ thống (Giai đoạn 2: 2011-2015) theo hình thức đầu tư PPP (đã được Thủ tướng
Chính phủ cho phép tại văn bản số 7091/VPCP-KTN ngày 10/10/2011).
- Về thí điểm đấu thầu qua mạng:
thực hiện nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các đơn vị trong công tác triển khai
thực hiện,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp tích cực với các cơ quan thí
điểm
thông
qua các cuộc họp giao ban định kỳ, các buổi làm việc trực tiếp với
đại diện các cơ quan, quyết tâm của lãnh đạo các cơ quan trong việc
triển khai đấu thầu qua mạng đã được khẳng định.
Đồng
thời,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ và đôn đốc sát sao các đơn vị trực
thuộc cơ quan thí điểm trực tiếp thực hiện thí điểm các gói thầu
theo hình thức đấu thầu qua mạng trên Hệ thống.
Đến nay, theo thống kê trên Hệ thống về đăng tải thông tin đấu thầu qua mạng, số
lượng Kế hoạch đấu thầu được đăng tải là hơn 800, Thông báo mời thầu là hơn
20.000 với sự tham gia đăng ký của hơn 1600 Bên mời thầu và hơn 400 Nhà thầu.
Đây là cơ sở để đưa hoạt động đấu thầu qua mạng, trong đó có việc tự đăng tải
thông tin đấu thầu
của
Bên
mời thầu.
Kết quả đạt được
về việc tổ chức triển khai các gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng trong giai
đoạn thí điểm đã thực hiện được 55 gói thầu của các đơn vị thí điểm đạt hơn yêu
cầu là 33 gói thầu đã đề ra trong
Thông tư 17/2010/TT-BKH.
Như vậy, Hệ thống hoàn toàn đã đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật để
thực hiện đấu thầu qua mạng với các gói thầu quy mô nhỏ hoặc các
gói thầu xây lắp không đòi hỏi kỹ thuật đặc biệt (yêu cầu hồ sơ mời
thầu và dự thầu quá nhiều trang, khó thực hiện được việc đăng tải
trên mạng).