Tổng kết tình hình triển khai và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm đấu thầu qua mạng từ 2009 đến 2011

04/05/2012

Untitled 1

Vừa qua, Cục Quản lý đấu thầu – Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tiến hành tổng kết tình hình triển khai và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm đấu thầu qua mạng từ 2009 đến 2011 và báo cáo Thủ tướng chính phủ. Trên cơ sở văn bản số 6059/VPCP-KTN ngày 03/9/2009, theo đó Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải cho phép thí điểm đấu thầu qua mạng tại ba đơn vị, đó là UBND Thành phố Hà Nội, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, trong thời gian qua đơn vị chủ trì triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng là Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tích cực phối hợp với các đơn vị thí điểm triển khai thử nghiệm đấu thầu qua mạng và đã đạt được những kết quả nhất định.

A. MỤC TIÊU VÀ KẾ HOẠCH TRIỂN KHAI ĐẤU THẦU QUA MẠNG

Thực hiện nhiệm vụ được quy định tại Điều 30 của Luật Đấu thầu, Nghị định 85/CP và các Quyết Định của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch tổng thể phát triển Thương mại điện tử các giai đoạn 2006 – 2010 và 2011-2015, Chương trình Quốc Gia về ứng dụng CNTT giai đoạn 2011-2015, chủ trương cho phép triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng tại ba đơn vị thí điểm của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải  tại văn bản số 6059/VPCP-KTN ngày 03/9/2009, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã khẩn trương tiến hành xây dựng hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng, cần thiết trên,  Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu, khảo sát kỹ và xác định mô hình phát triển là đi từ mô hình thí điểm đến mô hình tổng thể, trong đó thực hiện thí điểm theo từng giai đoạn, lựa chọn một số đơn vị, hàng hoá để thí điểm. Trên cơ sở kết quả mô hình thử nghiệm sẽ từng bước phát triển cho các giai đoạn sau, kết thúc giai đoạn thử nghiệm phải có đánh giá toàn diện làm cơ sở cho bước triển khai nhân rộng tiếp theo

Cụ thể, việc triển khai được tiến hành theo 2 giai đoạn:

Giai đoạn 1: 2009-2011 – Xây dựng hệ thống đấu thầu điện tử (e-bidding) và triển thí điểm tại một số đơn vị được chọn. Tại giai đoạn này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác định triển khai theo hướng đi tắt đón đầu bằng cách đưa công nghệ đã được triển khai thành công tại các nước có hệ thống đấu thầu qua mạng phát triển vào thử nghiệm, làm cho nó phù hợp với điều kiện Việt Nam, tiếp thu chuyển giao công nghệ và từ đó phát triển, hoàn thiện thêm.

Giai đoạn 2: 2010-2015 – Mở rộng Hệ thống đã xây dựng, hoàn thiện và bổ sung các chức năng Hệ thống đã phát triển, bao gồm: mua sắm điện tử (e-shopping), hợp đồng điện tử (e-contracting), thanh toán điện tử (e-payment) và từng bước áp dụng đối với với các đơn vị có chức năng mua sắm (chủ đầu tư, bên mời thầu) sử dụng nguồn vốn trong cả nước.

Mục tiêu và nhiệm vụ chủ yếu đặt ra cho Giai đoạn 1 (Thí điểm)

1. Hạ tầng kỹ thuật của Hệ thống đấu thầu qua mạng

          - Trung tâm dữ liệu (Data Center) – quy mô phù hợp giai đoạn thí điểm;

          - Hệ thống chứng thực số (Certificate Authority) dành cho người dùng tham gia Hệ thống;

          - Cổng thông tin điện tử (Portal) và quản lý người dùng–cung cấp các thông tin đấu thầu theo Luật đấu thầu.

2. Xây dựng khung pháp lý thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng

          - Trình TTCP cho phép thực hiện thí điểm

- Xây dựng văn bản hướng dẫn thí điểm đấu thầu qua mạng

- Xây dựng hướng dẫn đăng tải thông tin qua mạng

- Quy chế sử dụng chữ ký số cho hoạt động đấu thầu qua mạng

- Quy định về quy trình, thủ tục, nguyên tắc sử dụng chữ ký số cho hoạt động đấu thầu qua mạng

3. Tuyên truyền nâng cao nhận thức và đào tạo

          - Nâng cao nhận thức của các nhà quản lý, chủ đầu tư/bên mời thầu, nhà thầu và toàn xã hội về lợi ích của đấu thầu qua mạng – xu thế tất yếu góp phần nâng cao hiệu quả của công tác đấu thầu.

- Đào tạo đội ngũ cán bộ trực tiếp tham gia các hoạt động đấu thầu qua mạng trong giai đoạn thí điểm.

4. Tổ chức vận hành và thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng

- Tổ chức bộ máy vận hành       

- Đề xuất lựa chọn 3 đơn vị thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng có số lượng và phạm vi mua sắm đa dạng, có nhiều kinh nghiệm và năng lực trong các hoạt động đấu thầu ở Việt Nam, đối tượng mua sắm đa dạng, phong phú ((EVN, VNPT, TP. Hà Nội) và khuyến khích những đơn vị khác có nhu cầu.

          Trên cơ sở đó sau 3 năm thực hiện, sẽ tiến hành tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm để từng bước chuyển từ giai đoạn thí điểm sang chính thức áp dụng rộng rãi trong cả nước.

B. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN THÍ ĐIỂM ĐẤU THẦU QUA MẠNG (2009-2011)

1. Hạ tầng kỹ thuật của Hệ thống đấu thầu qua mạng

Thực hiện ý kiến chỉ đạo Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 3929/VPCP-QHQT ngày 13/7/2007 về sử dụng vốn ODA của Chính phủ Hàn Quốc và Hiệp định được ký giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Cơ quan Hợp tác quốc tế HQ (KOICA), Bộ Kế hoạch và Đầu tư  đã phối hợp với KOICA, công ty SamsungSDS triển khai xây dựng Hệ thống đấu thầu qua mạng và đưa vào thực hiện thí điểm tại địa chỉ http://muasamcong.mpi.gov.vn từ đầu tháng 9/2009 bao gồm: Cổng thông tin điện tử, Trung tâm dữ liệu (Server Room), Hệ thống chứng thực chữ ký số người dùng, Phần mềm đấu thầu qua mạng và hệ thống quản lý người dùng.

Hệ thống đấu thầu qua mạng thử nghiệm tại địa chỉ trên đáp ứng hoàn toàn yêu cầu đăng tải thông tin đấu thầu qua mạng quy định tại Điều 5 của Luật Đấu thầu và áp dụng toàn bộ quy trình đấu thầu qua mạng đối với các gói thầu có hình thức lựa chọn nhà thầu là chào hàng cạnh tranh, đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế, và chỉ định thầu.

Hệ thống được thiết kế hoàn toàn phù hợp với chủ trương phân cấp về đầu tư hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư giữ vai trò quản lý hệ thống và quản lý tập trung thông tin, kiểm soát về mặt thủ tục pháp lý và không can thiệp vào hoạt động đấu thầu trong nội bộ của các cơ quan nhà nước, các tổ chức cá nhân tham gia vào hệ thống này.

Hệ thống được xây dựng với vai trò là một cửa duy nhất cho toàn bộ hoạt động mua sắm công. Các đối tượng tham gia chỉ cần đăng ký một lần vào Hệ thống là có thể tham gia giao dịch với tất cả các gói thầu trên Hệ thống.

Ngoài các thông tin về cơ hội đấu thầu và quá trình tổ chức đấu thầu, bất kỳ ai cũng có thể tìm kiếm các thông tin liên quan đến đấu thầu trên hệ thống đấu thầu qua mạng tại địa chỉ http://muasamcong.mpi.gov.vn bao gồm toàn bộ các văn bản pháp quy liên quan đến đấu thầu, các cơ sở đào tạo về đấu thầu, danh sách các giảng viên về đấu thầu, danh sách nhà thầu vi phạm pháp luật đấu thầu, danh sách nhà thầu nước ngoài trúng thầu tại Việt Nam, v.v.v.  

2. Xây dựng khung pháp lý thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng

Thực hiện nhiệm vụ được giao của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 6059/VPVP-KTN ngày 03/9/2009 chấp thuận về chủ trương triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng và giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với ba đơn quan thí điểm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu và xây dựng khung pháp lý cho thí điểm đấu thầu qua mạng, đồng thời hướng dẫn chi tiết cho Chủ đầu tư, Bên mời thầu và Nhà thầu cũng như đơn vị vận hành Hệ thống, cụ thể:

+ Xây dựng khung pháp lý cho đấu thầu qua mạng tại Việt Nam: Trên cơ sở nghiên cứu pháp luật đấu thầu qua mạng của các nước, đặc biệt là của Hàn Quốc, căn cứ vào quy trình hoạt động trên hệ thống đấu thầu qua mạng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã dự thảo Thông tư hướng dẫn thí điểm đấu thầu qua mạng và gửi các Bộ, Ngành, Địa phương, các Tập Đoàn, Tổng Công ty 91 đồng thời được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (http://www.mpi.gov.vn) để lấy ý kiến rộng rãi trong cả nước.

Tiếp thu ý kiến của các cơ quan và đơn vị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hoàn chỉnh và ban hành Thông tư số 17/2010/TT-BKH ngày 22/7/2010. Nội dung Thông tư từng bước hướng dẫn triển khai Điều 30 Luật Đấu thầu, và các nội dung liên quan đến việc công khai, minh bạch thông tin đấu thầu và các quy định cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi và giảm thiểu rủi ro tối đa cho Nhà thầu, Chủ đầu tư khi tham gia đấu thầu qua mạng. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/9/2010 tạo điều kiện thuận lợi và cơ sở pháp lý cho công tác thí điểm đấu thầu qua mạng.

+ Xây dựng văn bản hướng dẫn thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng: Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành văn bản số 8606/BKHĐT-QLĐT ngày 1/12/2010 hướng dẫn đăng tải thông tin trên Hệ thống đấu thầu qua mạng và Báo Đấu thầu tạo sự thống nhất nhất trong việc đăng tải các nội dung thông tin trên Hệ thống tại http://muasamcong.mpi.gov.vn và Báo Đấu thầu theo quy định tại Điều 5 của Luật Đấu thầu, các quy định liên quan về thông tin và đăng tải thông tin đấu thầu.

Như vậy, đến tháng 12/2010, khung pháp lý cho hoạt động thí điểm đấu thầu qua mạng  đã được xây dựng, đáp ứng các yêu cầu mục tiêu và nhiệm vụ đề ra làm cơ sở cho các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện thí điểm đấu thầu tập trung “trên cùng 1 sàn giao dịch” tại địa chỉ đã nêu của Hệ thống.

3. Tổ chức vận hành thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức bộ máy vận hành Hệ thống đấu thầu qua mạng (thuộc Cục Quản lý đấu thầu) nhằm hỗ trợ công tác triển khai thực hiện, hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn các đơn vị thí điểm gồm các chức năng sau:

- Vận hành Hệ thống (phần cứng và phần mềm): Quản lý và đảm bảo hoạt động của Hệ thống bao gồm quản trị hệ thống máy chủ và phần mềm, tiến hành kiểm tra hệ thống thường xuyên, sao lưu dữ liệu và khắc phục sự cố khi xảy ra, hoàn thiện các vấn đề phát sinh từ thực tế để đảm bảo thí điểm đấu thầu qua mạng ngày càng đáp ứng các mục tiêu và yêu cầu của Luật Đấu thầu;

- Hỗ trợ người dùng (Call-center) thông qua điện thoại, thư điện tử, công cụ điều khiển trực tiếp vào máy tính của người dùng (TeamViewer) để giải đáp thắc mắc, hướng dẫn đăng ký người dùng cho Bên mời thầu, Nhà thầu khi đăng ký tham gia Hệ thống,  đăng nhập, đăng tải thông tin đấu thầu, thực hiện đấu thầu qua mạng;

- Tiếp nhận và phê duyệt đăng ký người dùng Bên mời thầu và Nhà thầu;

- Cập nhật thông tin đấu thầu và liên kết với Báo đấu thầu;

- Quản lý và cập nhật cơ sở dữ liệu đấu thầu bao gồm: Danh sách tổ chức, cá nhân vi phạm; Danh sách nhà thầu nước ngoài trúng thầu ở Việt Nam, Danh sách cơ sở đào tạo, và Danh sách giảng viên đấu thầu.

Trong 3 năm qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thường xuyên hợp tác với các chuyên gia Công nghệ thông tin của Hàn Quốc, các đơn vị EVN.IT, VNPT, và các công ty CNTT trong nước gồm MeKong Media, Viettel, FPT để nghiên cứu, từng bước bổ sung hoàn thiện nhiều nội dung liên quan đến các chức năng thông tin về đấu thầu, giao dịch trên Hệ thống, và khả năng kết nối với các hệ thống khác.

C. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN

Kết thúc giai đoạn thí điểm, công tác triển khai thí điểm đấu thầu qua mạng cơ bản đã hoàn thành theo yêu cầu đặt ra về mặt tiến độ, số lượng gói thầu tổ chức thí điểm nhờ sự chỉ đạo kịp thời, sát sao của Chính phủ, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, lãnh đạo các cơ quan thí điểm, sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của các bên tham gia (Cục Quản lý đấu thầu, các nhà thầu Samsung SDS, EVN.IT, các cơ quan, đơn vị tham gia thí điểm), và sự hướng ứng tích cực của các Bộ ngành và địa phương, sự hỗ trợ của các nhà tài trợ quốc tế, đặc biệt là Cơ quan hợp tác quốc tế KOICA của Chính phủ Hàn Quốc, mục tiêu và nhiệm vụ đề ra trong giai đoạn thí điểm.

- Về mặt pháp lý: Việc ban hành Thông tư 17/2010/TT-BKH ngày 22/7/2010 và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm là bài học kinh nghiệm quan trọng cho việc thực hiện đấu thầu qua mạng trong thời gian tới là tiền đề cho việc hoàn thiện một số nội dung theo quy định của Luật đấu thầu (Trang thông tin điện tử về đấu thầu, hình thành các cơ sở dữ liệu về đấu thầu: Luật, Nghị định và các văn bản quy phạm về đấu thầu; các danh sách về nhà thầu vi phạm, về các nhà thầu nước ngoài trúng thầu tại Việt nam, về cơ sở đào tạo đấu thầu và giảng viên…), đóng góp cho việc soạn thảo quy định về đấu thầu qua mạng, một bộ phận không thể tách rời của Luật Đầu tư công, Mua sắm công trong năm 2012 theo yêu cầu của Quốc hội.

- Về hạ tầng kỹ thuật, quản lý và vận hành: Trong giai đoạn thí điểm với quy mô áp dụng tại ba cơ quan là Uỷ ban nhân dân Thành Phố Hà Nội, Tập đoàn Bưu Chính Viễn thông Việt Nam và Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các đơn vị khác có nhu cầu tham gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng được bộ máy vận hành cơ bản để đáp ứng nhu cầu thí điểm. Hiện tại, Bộ máy vận hành là hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu ở phạm vị hiện tại. Tuy nhiên, khi áp dụng đấu thầu qua mạng ra phạm vi rộng hơn, một bộ máy vận hành chuyên biệt cả về thiết bị và pháp lý cần thiết phải được xây dựng.

Hệ thống đấu thầu điện tử thử nghiệm đáp ứng hoàn toàn yêu cầu đăng tải thông tin đấu thầu trên mạng quy định tại Điều 5 của Luật Đấu thầu và cho phép Bên mời thầu và Nhà thầu thực hiện toàn bộ quy trình đấu thầu trên Hệ thống này qua mạng đối với các gói thầu đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh (bao gồm từ đăng tải KHĐT, sơ tuyển, phát hành HSMT, nộp thầu, đến mở thầu, công bố kết quả đánh giá và nhà thầu trúng thầu, kiến nghị).

Kết quả đạt được trong 3 năm qua là bài học kinh nghiệm quý báu cho việc thực hiện trong năm 2012 và các năm tiếp theo, cũng như cho việc triển khai mở rộng Hệ thống (Giai đoạn 2: 2011-2015) theo hình thức đầu tư PPP (đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép tại văn bản số 7091/VPCP-KTN ngày 10/10/2011).

- Về thí điểm đấu thầu qua mạng: thực hiện nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các đơn vị trong công tác triển khai thực hiện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp tích cực với các cơ quan thí điểm thông qua các cuộc họp giao ban định kỳ, các buổi làm việc trực tiếp với đại diện các cơ quan, quyết tâm của lãnh đạo các cơ quan trong việc triển khai đấu thầu qua mạng đã được khẳng định. Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ và đôn đốc sát sao các đơn vị trực thuộc cơ quan thí điểm trực tiếp thực hiện thí điểm các gói thầu theo hình thức đấu thầu qua mạng trên Hệ thống.

Đến nay, theo thống kê trên Hệ thống về đăng tải thông tin đấu thầu qua mạng, số lượng Kế hoạch đấu thầu được đăng tải là hơn 800, Thông báo mời thầu là hơn 20.000 với sự tham gia đăng ký của hơn 1600 Bên mời thầu và hơn 400 Nhà thầu. Đây là cơ sở để đưa hoạt động đấu thầu qua mạng, trong đó có việc tự đăng tải thông tin đấu thầu của Bên mời thầu.

Kết quả đạt được về việc tổ chức triển khai các gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng trong giai đoạn thí điểm đã thực hiện được 55 gói thầu của các đơn vị thí điểm đạt hơn yêu cầu là 33 gói thầu đã đề ra trong Thông tư 17/2010/TT-BKH. Như vậy, Hệ thống hoàn toàn đã đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật để thực hiện đấu thầu qua mạng với các gói thầu quy mô nhỏ hoặc các gói thầu xây lắp không đòi hỏi kỹ thuật đặc biệt (yêu cầu hồ sơ mời thầu và dự thầu quá nhiều trang, khó thực hiện được việc đăng tải trên mạng).

Theo dòng sự kiện

Tin tức về đấu thầu qua mạng