Hiện thực hoá đấu thầu qua mạng theo mô hình PPP

Ngày 14/8, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Hội thảo: Triển khai dự án Đấu thầu qua mạng theo mô hình PPP. 

       Hội thảo được tổ chức với mục đích giới thiệu thiết kế sơ bộ và kế hoạch triển khai hệ thống đấu thầu điện tử (e-GP) trong mua sắm chính phủ và lấy ý kiến về mô hình PPP cũng như lộ trình triển khai Dự án của các cơ quan nhà nước, chủ đầu tư, chủ doanh nghiệp.

Minh bạch hoá toàn bộ quy trình đấu thầu

       Tại Hội thảo, ông Hong-Sik Byeon, Giám đốc tư vấn của Dự án trình bày về chiến lược triển khai hệ thống đấu thầu điện tử e-GP. Theo ông Hong-Sik Byeon, một trong những mục tiêu quan trọng sẽ đạt được khi triển khai hệ thống e-GP là đảm bảo tính công bằng, minh bạch do tất cả các quy trình đấu thầu đều được thực hiện trực tuyến. Hiện nay toàn bộ quy trình đấu thầu đang được tiến hành thủ công, nghĩa là khi tiến hành công việc các nhà thầu và các cơ quan nhà nước sẽ phải gặp mặt nhau để bàn bạc, vì thế khó đảm bảo được tính công bằng, minh bạch về hành chính. Với quy trình trực tuyến sẽ được áp dụng thông qua hệ thống e-GP, nhà thầu và chủ đầu tư sẽ tiến hành mọi giao dịch bằng việc xử lý đấu thầu trực tuyến. Điều này đồng nghĩa với việc các tranh chấp trong đấu thầu sẽ giảm tối đa khi mà giao dịch giữa các bên luôn được công khai.

        Một ưu điểm nổi bật nữa của hệ thống đấu thầu điện tử e-GP cũng được ông Hong-Sik Byeon nhấn mạnh, đó là bằng việc liên kết trực tuyến và sử dụng chung các thông tin cần thiết của các cơ quan hữu quan sẽ giúp giảm chi phí nộp và quản lý tài liệu bằng giấy. Thực tế hiện nay mỗi khi có thông báo mời thầu hay đấu thầu mới, nhà thầu thường phải nộp các hồ sơ chứng minh cho các cơ quan nhà nước liên quan, điều này dẫn đến việc tăng chi phí về nhân lực cũng như giảm năng lực cạnh tranh về giá. Đó là chưa kể đến hiệu quả công việc của các cơ quan nhà nước cũng giảm do nhận hồ sơ và quản lý các hồ sơ liên quan đến đấu thầu. 

        Bày tỏ sự ủng hộ triển khai đấu thầu qua mạng, nhiều ý kiến của các đại biểu dự Hội thảo cho rằng, với e-GP nhà thầu sẽ không cần phải đăng ký với từng cơ quan mà chỉ cần duy nhất 1 lần đăng ký trên hệ thống là họ có thể tham gia vào tất cả các cuộc đấu thầu của các cơ quan chính phủ. Ngoài ra, các nhà thầu cũng không cần thu thập thông tin đấu thầu theo từng cơ quan mà họ có thể tra cứu tất cả các thông báo mời thầu của tất cả các cơ quan trên một hệ thống duy nhất để có thể tham gia đấu thầu. 

 Chia sẻ rủi ro để hiện thực hoá mô hình PPP cho e-GP

        Với những ưu điểm nổi bật, e-GP được xác định cần sớm được triển khai, tuy nhiên để dự án được triển khai hiệu quả, Chính phủ đang rất cần sự hỗ trợ từ phía các nhà đầu tư tư nhân. Mô hình PPP áp dụng cho e-GP đang được xem là cơ hội để các nhà đầu tư chia sẻ lợi ích với Nhà nước khi sớm hiện thực hoá hệ thống đấu thầu này.

        Ông Jong Woo Kim, chuyên gia tư vấn tài chính của Dự án đưa ra gợi ý, với việc áp dụng mô hình PPP cho e-GP, dịch vụ đấu thầu điện tử trong mua sắm chính phủ sẽ được quản lý, sở hữu và vận hành bởi một bên thứ ba cung cấp dịch vụ và thông thường trong tương lai sẽ được chuyển giao lại cho Chính phủ. Điển hình là cách làm của chính quyền bang Karnataka, Ấn Độ khi họ đã thực hiện hợp đồng dịch vụ đấu thầu điện tử với bên thứ ba để cung cấp và hỗ trợ hệ thống.

        Với mô hình PPP, vấn đề chia sẻ rủi ro luôn được quan tâm và những cơ chế, chính sách liên quan đến vấn đề này được coi là yếu tố quan trọng đảm bảo lợi ích công bằng cho các bên. Liên quan đến mô hình PPP áp dụng cho e-GP, một số ý kiến cho rằng, để hiện thực hoá Dự án, Chính phủ có thể hỗ trợ một phần chi phí triển khai ban đầu hoặc chi phí vận hành hệ thống nhưng không vượt quá 30%. Việc miễn thuế VAT cũng có thể xem xét áp dụng để hỗ trợ nhà đầu tư. Về phía nhà đầu tư, cần có những đảm bảo minh bạch về tài chính với Chính phủ, đồng thời khi có lợi nhuận và thực hiện tái đầu tư thì 50% lợi nhuận ròng nhà đầu tư phải sử dụng vào mục đích tăng cường e-GP hoặc các mục đích công.

                                                                                             Ảnh: Tiên Giang

       Theo ông Nguyễn Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, mục tiêu quan trọng của việc triển khai hệ thống e-GP theo hình thức PPP là đổi mới hệ thống đấu thầu điện tử. Triển khai e-GP theo hình thức PPP sẽ tạo cơ sở cho việc xây dựng một hệ thống đấu thầu tiên tiến trong mua sắm chính phủ; xây dựng hệ thống đấu thầu điện tử hoàn thiện có khả năng thực hiện trực tuyến tất cả các quy trình từ khi mời thầu đến khi thanh toán. Bên cạnh đó, với việc triển khai e-GP theo mô hình PPP, tính minh bạch trong các giao dịch liên quan đến đấu thầu thông qua điện tử hoá sẽ được đảm bảo.

Quang Minh - Trần Tuyết