Nhiều sai phạm trong đấu thầu thuốc ở Long An

Trong 2 năm 2010 và 2011, tại sở Y tế tỉnh Long An có 664 mặt hàng thuốc có giá trúng thầu cao hơn giá kế hoạch được duyệt (Ảnh: Lê Tiên)

UBND tỉnh Long An vừa có Kết luận thanh tra Công tác đấu thầu mua thuốc năm 2010 và 2011 tại Sở Y tế Long An. Nhiều hạn chế và thiếu sót, vi phạm pháp luật trong quá trình tổ chức đấu thầu thuốc tại Sở Y tế đã được UBND Tỉnh này chỉ ra, dẫn đến nhiều thiệt hại cho ngân sách nhà nước, thiệt hại cho người bệnh. Nguyên nhân chính dẫn đến những sai phạm được Sở Y tế Long An giải trình là do thiếu kinh nghiệm và do “học tập tỉnh bạn”.

Theo UBND tỉnh Long An, năm 2010 và 2011 là 2 năm Sở Y tế Long An tổ chức đấu thầu mua thuốc tập trung. Cụ thể, trong năm 2010 Sở Y tế Long An đã thực hiện 10 gói thầu được gọi tên theo hoạt chất (916 mặt hàng), từ gói thầu số 1 đến gói thầu số 10. Tổng giá trị 10 gói thầu này là 114.644.284.771 đồng. Có 744 mặt hàng thuốc trúng thầu với tổng giá trị trúng thầu là 100.364.988.258 đồng. Hình thức đấu thầu các gói thầu này là rộng rãi trong nước. 

Trong năm 2011, Sở Y tế Long An thực hiện 12 gói thầu mua thuốc được gọi tên theo hoạt chất (956 mặt hàng, trong đó tổ chức đấu thầu 856 mặt hàng). Tổng giá trị 12 gói thầu là 355.458.317.201 đồng. Từ gói thầu số 1 đến gói thầu số 9 tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước và một số mặt hàng chào hàng cạnh tranh, 1 gói thầu đấu thầu hạn chế trong nước, 1 gói thầu chỉ định thầu và 1 gói thầu chào hàng cạnh tranh trong nước. Kết quả cho thấy có 856 mặt hàng thuốc được trúng thầu với tổng giá trị trúng thầu là 258.335.836.823 đồng. 

Theo kết luận của UBND tỉnh Long An, việc xác định thời gian trong đấu thầu của Sở Y tế Long An có nhiều sai sót

Qua công tác đấu thầu thuốc 2 năm 2010 và 2011 Sở Y tế Long An đã tiết kiệm được 75,567 tỷ đồng (năm 2010 tiết kiệm được 7,649 tỷ đồng và năm 2011 tiết kiệm được 67,918 tỷ đồng). 

Chưa tạo môi trường cạnh tranh cho nhà thầu

Kết luận Thanh tra số 2433/KL-UBND của UBND tỉnh Long An chỉ rõ, trong hồ sơ mời thầu (HSMT), Sở Y tế đưa ra một số tiêu chí đánh giá có phần ưu tiên cho doanh nghiệp (DN) cổ phần và DN có trụ sở đóng trên địa bàn Tỉnh. Cụ thể, DN nhà nước cổ phần hóa (4 điểm), nhà thầu có nhà máy sản xuất và kinh doanh thuốc tại địa phương (3 điểm); DN có kho đạt GPS tại Long An, có hệ thống phân phối trên địa bàn Long An (10 điểm)… Từ đó, hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Theo giải trình của Sở Y tế Long An, việc ưu tiên một số điểm cho DN địa phương là do lần đầu tiên tổ chức đấu thầu, khi học tập các tỉnh bạn thì ai cũng có ưu tiên. Đồng thời, muốn tạo thêm công ăn việc làm cho doanh nghiệp để đóng góp cho ngân sách tỉnh, hệ thống phân phối được bố trí khắp trong tỉnh, cung ứng kịp thời, thời gian thanh toán rộng.

Xác định giá đánh giá trong hồ sơ mời thầu của Sở Y tế cũng được UBND tỉnh Long An cho là chưa phù hợp theo quy định của Nghị định số 85/2009/NĐ-CP. Giải trình của đơn vị này cũng với nguyên nhân tương tự là “học tập từ các tỉnh bạn…; thiếu kinh nghiệm”. Cụ thể, đối với các gói thầu thực hiện trong năm 2010, xác định giá đánh giá bằng cách lấy giá dự thầu từng mặt hàng sau sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch trừ điểm kỹ thuật nhân với 100; từ đó, xác định mặt hàng có giá đánh giá thấp nhất được trúng thầu. Năm 2011, Sở Y tế Long An lại xác định giá đánh giá bằng cách lấy giá dự thầu từng mặt hàng sau sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch chia điểm kỹ thuật nhân cho 100; từ đó, xác định mặt hàng có giá đánh giá thấp nhất được trúng thầu. 

Giá trúng thầu cao hơn giá kế hoạch

Một nội dung được đề cập nhiều trong văn bản của UBND tỉnh Long An là những sai phạm trong đấu thầu thuốc tại Sở Y tế Long An, cụ thể là việc xây dựng giá đánh giá chưa phù hợp đã dẫn đến thiệt hại cho ngân sách khoản tiền lớn. Trong 2 năm 2010 và 2011 có 664 mặt hàng thuốc có giá trúng thầu cao hơn giá kế hoạch được duyệt, với tổng giá trị chênh lệch cao hơn là 23.669.429.399 đồng. Cụ thể, năm 2010 có 298 mặt hàng với giá trị chênh lệch cao hơn là 9.458.221.988 đồng và  năm 2011 có 366 mặt hàng với giá trị chênh lệch cao hơn là 14.211.207.411 đồng. UBDN tỉnh Long  An cho rằng, việc làm này đã không thực hiện đúng quy định tại Luật Đấu thầu và Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT/BYT-BTC về hướng dẫn đấu thầu mua thuốc trong các cơ sở y tế công lập. 

Kết luận của UBND tỉnh Long An cho rằng, Sở Y tế thiếu kiểm tra trong từng khâu của quá trình tổ chức thực hiện, dẫn đến sai sót trong xây dựng giá kế hoạch; công nhận giá trúng thầu cao hơn giá kế hoạch khi nhận thức có phần chưa rõ nhưng không trưng cầu về chuyên môn đối với các đơn vị chuyên ngành về đấu thầu. Từ đó, đã công nhận kết quả trúng thầu của 664 mặt hàng thuốc (trong 2 năm) có giá trúng thầu cao hơn giá kế hoạch được duyệt, với tổng giá trị chênh lệch cao hơn là 23.669.429.399 đồng, gây thiệt hại ngân sách nhà nước cấp theo giường bệnh và nguồn thu viện phí của các bệnh viện (thiệt hại cho người bệnh). Giải trình về sai phạm này, Sở Y tế Long An vẫn viện dẫn “sự học hỏi từ tỉnh bạn” dẫn đến sự bất hợp lý trong việc ưu tiên cho doanh nghiệp địa phương nên có hiện tượng điểm kỹ thuật càng cao tương ứng với giá đánh giá càng thấp, do đó xảy ra một số trường hợp giá bỏ thầu thấp nhưng không được trúng thầu.

UBND tỉnh Long An nhận định, công tác đấu thầu thuốc năm 2010 và 2011 do Sở Y tế tổ chức thực hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Giám đốc Sở Y tế là người chịu trách nhiệm về những sai phạm trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đồng thời Tổ tư vấn, Tổ thẩm định tham mưu cho Giám đốc Sở phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Nguồn: Báo Đấu thầu - V.Huyền